Tarık b. Ziyad Avrupa kıt'asına geçti.

Kuzey Afrika ve İspanya, Müslümanların denetimine geçti.
Endülüs dönemi 750 yıl boyunca İber Yarımadasına hükmetmiş, birçok ilklere imza atmış, dünya kültür ve bilim mirasına önemli eserler bırakmış bir medeniyettir. 711 yılında, Emevi Devletinin Arap asıllı komutanı Tarık Bin Ziyad'ın, bugün adını verdiği, Cebel-i Tarık boğazından geçerek feth ettiği İber Yarımadası, tarihte görülmemiş gelişmişlikte bir dönemin doğuşunu başlattı.

Tarık bin Ziyad komutasında ki Müslüman-Emevi orduları, Sedona yakınlarındali Lekke Vadisinde yapılan savaşla Vizigot krallığına son verdi.

Endülüs Müslümanları, Pireneler'i aştı ve Frank topraklarına girdi.

Halife Velîd b. Abdülmelik'in oğlu Abdülazîz Endülüs Valisi oldu. Böylece Endülüs'te "valiler dönemi" (asrü'l-vülât) başlamış oldu.

Müslümanların Avrupa içine, Hıristiyanlığın merkezi olan İtalya'ya doğru ilerleyerek İslamiyeti yaymak istemeleri, Avrupalılar'ın da Müslümanlara karşı birleşerek onları Fransa'dan çıkarmak istemelerine neden oldu.

732'de yapılan savaşta başta Franklar olmak üzere Hıristiyan Avrupalılar, Emeviler'i bozguna uğrattılar. Müslümanların Batı Avrupa'daki ilerleyişlerinin durmasına hatta gerilemesine neden olmuştur. Müslümanlar buradan daha ileriye gidemediler.

İslam Dünyası'nı olumsuz yönde etkileyen ilk büyük savaş Putavya'dır.

Zayıflamaya başlayan Emeviler devletinde merkezi otorite de bozulunca 750 yılında Ebu Müslim Horasani komutasındaki Abbasileri temsil eden ordu, Emevilere son verdi.

Endülüs'te Araplar ile Berberiler arasında ilk iç çatışma yaşandı.

Endülüs'te bir İslam Medeniyetinin oluşmasını arzu etmeyen Abbasilerin desteklediği Kayslılar ile Yemenliler arasında mücadelesi başladı.

Endülüs Emevi Devleti'nin kurulmasının etkileriyle... Charlemagne'nın babası, Frank kralı Pepin'in Kuzey ve Orta İtalya'da Lombardlar'dan kazandığı toprakları Papa'ya bağışlamasıyla Papalık, Avrupalı krallıkların gücünde, dünyevi bir devlet olarak ortaya çıktı.

Horusan bölgesinin komutanı Ebu Müslim, isyan ederek RasulAllah'ın amcası Abbas'ın soyundan gelen Ebu'l Abbas Abdullah'ı halife ilan etti. Emevi sülalesinden yakalananlar öldürüldü. Kaçarak kurtulabilenlerden, son emevi halifesi Abdurrahman, 755'da, Filistin ve Mısır üzerinden Kuzey Afrika'ya kaçtı... ancak burada da rahat bırakılmayacağını anlayan son Emevi Halifesinin torunu Abdurrahman Endülüs'e geçti.

756'da Abdurrahman, Endülüs Müslümanları arasındaki iç çatışmaları dindirerek Emirliğini ilan etti. Kurtuba'yı başkent yaparak Avrupa Müslümanlarını bu devlet temsil etti.

Endülüs Emeviler'i daha çok ilme önem vererek mükemmel ilim ve kültür merkezleri meydana getirdiler. 1031 yılında bu devlet çeşitli kollara ayrıldı. Bu dönem 1031'den 1492 yılına kadar sürdü. Bu dönemde "Tava'ifül Mülk" devri denir. En etkili devletçik Beniahmer Devleti'dir. Askeri ve Siyasi gücünü kaybeden Endülüs Emevileri'ne 1492 yılında İspanyol Kastilyalılar son verdi.

III. Abdurrahman, 16 Ocak 929'de Kuzey Afrikayı kontrol altına alan Şii Fatimiler'e karşı… kendisini halife ilan etti. Böylece Endülüs Emevi Emirliği… Endülüs Emevi Halifeliğine dönüşmüş oldu.

Hz. Ali'nin soyuna mensup olduklarını iddia eden Şiî Hammûdîler, Emevî hânedanının acz içinde bulunmasından faydalanarak Kurtuba'yı ve tahtı ele geçirdi. Şiiler, 1022'de halk tarafından Kurtuba'dan kovuldular.

Endülüs Emevî Devleti'nin son halifesi olan III. Hişâm, 1031 yılında öldüğünde... Kurtuba ileri gelenleri ve halk, halifeliği lağvederek Emevî sülalesine mensup kimseleri sürgüne yollayıp idareyi eşraftan oluşacak bir şuranın üstlenmesine karar verdiler. Endülüs Emevî Devleti yıkılmış oldu.
İlerleyen dönemde... Endülüs toprakları çok sayıda bağımsız devletçiklere bölündü. 1031 - 1090 yılları arasındaki bu döneme Mülûkü't-Tavâif (Beylikler) Dönemi denilir. Bu devletçikler hem kendi aralarında çarpışmaya başladılar, hem de İspanya'nın Hristiyan devletçiklerinin de saldırılarıyla karşı karşıya kaldılar.

Reconquista, Endülüs döneminde İber Yarımadasındaki Hıristiyanların, yarımadadaki Müslümanların varlıklarını ortadan kaldırma amaçları, ve çabalarına verilen addır. 1492 yılında son Endülüs devletinin yıkılmasıyla başarıya ulaşan Reconquista, İspanyolcada "Yeniden fetih" anlamına gelir.

Daha 718 yılında Kuzey İspanya dağlarındaki Covadonga Magaraları'nda Pelayo öncülüğünde... Hristiyan Reconquistası başladı. 718'den 1085'e ilk, 1085'den 1238'e ve 1238'den 1492'ye kadar geçen üç safhada Reconquista süreci tamamlanmış oluyordu.

1492 yılında İslam hakimiyeti İspanya'da son buldu. Bundan sonra orada kalan Yahudiler (Sefaradlar) hemen, Müslümanlar (Mudejarlar) ise 1610 yılına kadar ara ara ülkeden çıkarıldılar. Endülüs Göçmenleri denilen bu topluluklar içinde özellikle Yahudileri, o zamanın dünyasında güçlü Osmanlı Devleti'nden başka kabul eden olmadı.

Endülüs, Murabıtlar emiri Yusuf b. Taşfin'in 1086'daki Zelleka Savaşı zaferi.

Murabıtlar Dönemi (1090-1147)

(d.1085-ö.1138) İbn Bacce tam adı Ebû Bekr Muhammed bin Yahya bin es-Saig olan Endülüs'lü, Arap filozof ve bilim insanı. Batıda Avempace olarak da anılır.

Akılcı (rasyonalist) bir filozof olan İbn Bacce, Meşşailik takımının önemli ismi Farâbî'den fazlasıyla etkilenmiştir. Felsefe dışında astronomi, matematik ve musikî ile ilgilenmiştir. Bunların dışında tıp'ta döneminin uzmanlarından olmuştur.

Muvahhidler Dönemi (1147-1248)

(d.1106-ö.1185) Ebu Bekir Muhammed bin Abdal Malik bin Muhammed bin Tufail el Kaisi el-Endülüsi, Endülüslü hekim, hukukçu ve filozof. Latin dünyasında Abentofail olarak da bilinir. Tanınmış İslam filozoflarındandır.

İşraki felsefesinin Endülüs'teki en önemli temsilcilerinden biridir. İbn Tufeyl'in tabiat felsefesi organizmacı bir evren görüşüne dayandırılmıştır. Evreni oluşturan canlı ve cansız varlık mertebeleri, belli bir organik birlik ve bütünlük içinde evren denilen organizmayı oluşturur.

Endülüs Halifeleri, Endülüs'teki Hıristiyan güçlerin baskılarını püskürtmek ve karşı ataklar yapmak için çalışmışlardır. Selâhaddin Eyyûbî'nin çağdaşı olan halife Yakup Mansur (1184-1199), bu konuda zirvedeki halife olmuştur. Kastilyalılar öncülüğündeki Haçlıların karşı kazandığı Erek Savaşı zaferiyle (591/1195) insanların takdirini kazanarak tarihteki yerini almıştır. Bu zafer Murabıtlar emiri Yusuf b. Taşfin'in 1086'daki Zelleka Savaşı zaferinden yaklaşık yüzyıl sonra Müslümanların Haçlılara karşı kazandığı en önemli ve son zafer olmuştur.

(d.14 Nisan 1126-ö.10 Aralık 1198) İbn Rüşd, Endülüslü-Arap felsefeci, hekim, fıkıhçı, matematikçi ve tıpçı. Tercüme ve yorumlamalarıyla Aristo'yu Avrupa'ya yeniden tanıtmıştır. İslam felsefesinde Aristocu akım olan meşşailiğin temsilcilerindendir. Latin dünyasında “Commentator”, Batılılarca “Averroes” olarak tanınır.

Ayrıca gözdeki retina tabakası ve çalışma şekline ilişkin açıklamalarının da tıp dünyasında çığır açan bir nitelikte olduğu kabul edilerek, tıp tarihinde, gözdeki retina tabakasının fonksiyonunu ilk defa ilmi açıdan izah eden alim olarak gösterildi.

İslâm felsefesinde Meşşâî ekolün önemli temsilcilerinden biri olan İbn Rüşd, Tanrı'nın bilgisi ile varoluş arasında mutlak bir ilişki kurar ve Tanrı'nın bilgisinin, varlığın nedeni olduğu düşüncesini benimser. Bu bilgiyi de Tanrı'nın kendi zâtını bilmesi olarak kabul eder.

Son Endülüs İslam Devleti Grana'da kuruldu.

(d.28 Temmuz 1165-ö.16 Kasım 1240). Muhyiddin İbnü'l-Arabî ya da tam adıyla Muhyiddîn Muhammed bin Ali bin Muhammed el-Arabî el-Hâtimî et-Tâî, ünlü İslâm düşünürü, mutasavvıf, yazar ve şair. Şeyhü'l Ekber unvanı ile de bilinir. Endülüsde yaşamıştır.

İbn Rüşd, gerçek bilginin akıl yoluyla elde edildiğini savunurken İbnü'l-Arabî; gerçek bilginin sadece aklımızdan vücuda gelmediğine, böyle bir bilginin daha çok tasavvuf yoluyla elde edilebileceğine inanıyordu. Daha sonra Sufizmi benimsedi ve hayatını manevî yola adadı.

Kastilya-Léon Krallığı 1462'de, Endülüs Müslümanlarının Kuzey Afrika ile irtibat sağladıkları tek nokta olan Cebelitarık'ı zapt etti.

28 Nisan 711'de Emevi komutan Tarık bin Ziyad'ın, İber Yarımadasına geçmesi ile temelleri atılan Endülüs Medeniyetinin… 12 Mayıs 1238'de kurulan son Devleti; Granada Beni Ahmer Devleti… Hıristiyan Krallıkların kuşatmasına daha fazla dayanamayarak… 2 Ocak 1492'de teslim olmak zorunda kaldı.

Böylece, Emevilerin Endülüs'te başlattığı İslam Hakimiyeti ve Medeniyetinin son kalesi… yaklaşık 8 asır sonra düşmüş oluyordu.

Son derece güç şartlara rağmen iki buçuk asrı aşkın bir süre tarih sahnesinde kalmayı başaran bu devlet... hem Endülüs'te İslam hakimiyetinin son temsilcisi olması, hem de El-Hamra Sarayı gibi İslam mimarisinin en güzel örneklerini verdiği bir dönemi temsil etmesi açısından tarihte seçkin bir yere sahiptir.

Bu tarihten sonra Müslümanlar… İber Yarımadasında, bir asrı aşkın bir süre daha büyük sıkıntılar içerisinde yaşadılar ve sonunda bölgeden tamamen sürüldüler (1610).

Bu kararnameye göre;
• Yahudi dinine mensup olan ya da kökenleri bu dine inanmış halka dayanan herkes İspanya'yı terk edecektir.
• Yanına altın, para ve ziynet eşyası gibi değerli varlık almayacaktır.
• Kararnamenin muhataplarına ülkeyi terk etmek için 31 Temmuz tarihine kadar süre tanınmıştır.
• Bu süre sonunda da ülkeyi terk etmeyenlerin idam edileceği belirtilmiştir.

İspanya'da yaşayan Yahudiler, ülkeden zorla çıkarılarak sürgün edildiler. "Sefarad Yahudileri" olarak bilinen İspanya kökenli Yahudilerin büyük kısmı Osmanlı Devleti'nin himayesine girdiler.

1530'da Şarlken (V. Karl) zamanında (1516-1556) İspanyollar'dan büyük zulüm gören Endülüs Müslümanları, Osmanlı himayesinde müstakil Cezayir emîri olan Hızır Reis'ten (Barbaros) yardım istediler.
Bunun üzerine Hızır Reis 1530 yılında İspanya sahillerine yedi defa gönderdiği otuz altı parçalık donanmasıyla 70.000 Müslümanı kurtardı ve Cezayir topraklarında iskân etti.

1568'de Dışarıyla ilişki kurduğu tesbit edilen kişi ya da gruplar Engizisyon mahkemelerine sevk edilerek ağır biçimde cezalandırılmaları üzerine Endülüslü Müslümanlar ve Felemenkler ayaklandı.
Ayaklanma kısa sürede İspanya'nın güney kıyılarının tamamına yayıldı.
Cezayir Beylerbeyi Kılıç Ali Paşa bölgeye önce güçlü bir donanma yolladı, ancak bu donanma Meriye önünde çıkan bir fırtına sonucu dağıldı.
Ertesi yıl bol miktarda silâh ve asker gönderildi. Fakat kumandanın Endülüs'e varınca mal toplamaya yönelmesi ve isyan eden Müslümanların lideri Muhammed b. Ümeyye'yi öldürtmesi yüzünden ayaklanma hareketi zayıflamaya başladı.
Bu durumdan haberdar olan II. Selim Endülüslüler'e bir defa daha yardım taahhüdünde bulunduysa da (1570) ertesi yıl Osmanlı donanmasının Lepanto'da yakılması vaad edilen yardımın gerçekleşmesini imkânsız hale getirdi.
Bunun da etkisiyle üç yıldır devam eden ayaklanma son buldu.

İspanya kralı III. Felipe 22 Eylül 1609 tarihli bir fermanla 1610-1614 yılları arasında Müdeccenleri (İspanya Müslümanları) ve Moriskoları (zulümden kurtulmak için Hıristiyanlığa geçenler) İspanya'dan sürdü. Çoğu cami, kümbet, medrese, köşk, saray ve eşsiz yapılar yıkıldı veya tahrip edildi. Müslümanlar kadın, çocuk fark etmeksizin katledildi veya İspanya dışına göç etmeye zorladı. 300.000 kadar Müdeccen, vatanlarını terkettiler. Böylece Müslümanların İspanya'daki izi büyük oranda silinmiş oldu.